Στις 25.1.2019 διαβιβάστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς ο φάκελος υποψηφιότητας του Φρουρίου της Σπιναλόγκας για την εγγραφή του στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
Αρνητική ήταν η εισήγηση της ICOMOS (International Council on Monuments and Sites), για ένταξη της Σπιναλόγκας στον Κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας «Ανατολή».
Η αρνητική εισήγηση προέκυψε από το γεγονός ότι καμία φάση και χρήση του Φρουρίου της Σπιναλόγκας δεν έχει διατηρηθεί, σε βαθμό που να αξίζει και να δικαιολογεί «επιβράβευση» της ανακήρυξής της ως προτύπου άξιου της αναγνώρισης που επισφραγίζει η εγγραφή του μνημείου στον κατάλογο του διεθνούς Οργανισμού.
Μέσα από την εγγραφή του Φρουρίου της Σπιναλόγκας στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς αναμενόταν η ακόμη μεγαλύτερη προβολή του παγκοσμίως αλλά και θετική επίδραση με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την τοπική κοινωνία καθώς Φρούριο Σπιναλόγκας αποτελούσε ανέκαθεν σημείο αναφοράς.
Μάλιστα, η Σπιναλόγκα είναι ο δεύτερος σε επισκεψιμότητα αρχαιολογικός χώρος της Κρήτης, μετά το μινωικό ανάκτορο της Κνωσού, επειδή ιστορικά ως λιμάνι η Σπιναλόγκα, λόγω της γεωγραφικής θέσης της, αποτέλεσε σταυροδρόμι επικοινωνίας ανθρώπων και πολιτισμών, καθώς διευκόλυνε όχι μόνο το εμπόριο, αλλά και τη διακίνηση ιδεών και τεχνών μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Τα κριτήρια επιλογής των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς
Έως το τέλος του 2004 υπήρχαν έξι κριτήρια για την πολιτιστική κληρονομιά και τέσσερα κριτήρια για την φυσική κληρονομιά. Το 2005 αυτό το καθεστώς τροποποιήθηκε σε μια ενοποιημένη ομάδα δέκα κριτηρίων. Τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομίας οφείλουν να είναι «ιδιάζουσας παγκόσμιας αξίας» και να πληρούν ένα από τα παρακάτω δέκα κριτήρια.
Πολιτιστικά Κριτήρια- Να αποτελεί αριστούργημα της ανθρώπινης δημιουργικής διάνοιας
- Να επιδεικνύει σημαντικές ανθρώπινες αξίες για μακρά περίοδο χρόνου ή σε μια πολιτιστική περιοχή του κόσμου, σε εξελίξεις στην αρχιτεκτονική ή στην τεχνολογία, τις μνημειακές τέχνες, την πολεοδομία ή τον σχεδιασμό τοπίου
- Να φέρει μια μοναδική ή τουλάχιστον εξαιρετική μαρτυρία για κάποια πολιτισμική παράδοση, ζώντα ή εξαφανισμένο πολιτισμό
- Να αποτελεί σημαντικό παράδειγμα τύπου κτηρίου, αρχιτεκτονικού ή τεχνολογικού συνόλου ή τοπίο που απεικονίζει σημαντική ή σημαντικές φάσεις της ανθρώπινης ιστορίας
- Να αποτελεί σημαντικό παράδειγμα παραδοσιακής ανθρώπινης εγκατάστασης, χερσαίας ή θαλάσσιας χρήσης, αντιπροσωπευτικής πολιτισμού ή πολιτισμών ή ανθρώπινης αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον, ιδιαίτερα όταν το τελευταίο έχει γίνει ευάλωτο υπό πίεση ανεπίστροφων αλλαγών
- Να συνδέεται άμεσα ή διακριτά με γεγονότα ή ζώσες παραδόσεις, με ιδέες ή πίστεις, με καλλιτεχνικά έργα εξέχουσας παγκόσμιας σημασίας (Η Επιτροπή θεωρεί ότι το συγκεκριμένο κριτήριο θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια).
- Να περιέχει εξαιρετικά φυσικά φαινόμενα ή περιοχές εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς και αισθητικής
- Να είναι ιδιάζοντα παραδείγματα μειζόνων φάσεων της ιστορίας της Γης, του αρχείου της ζωής, σημαντικών εν εξελίξει γεωλογικών διαδικασιών για την ανάπτυξη γλωσσηματικών ή σημαντικών ζωομορφικών ή φυσιογραφικών χαρακτηριστικών
- Να είναι ιδιάζοντα παραδείγματα σημαντικών εν εξελίξει και ανάπτυξη οικολογικών και βιολογικών διαδικασιών στην εξέλιξη και ανάπτυξη οικοσυστημάτων χερσαίων, γλυκού ύδατος, παράκτιων και θαλασσίων οικοσυστημάτων και κοινοτήτων φυτών και ζώων
- Να περιέχει τα σημαντικότερα φυσικά ενδιαιτήματα συντήρησης της βιοποικιλότητας, να περιλαμβάνει απειλούμενα είδη παγκόσμιας αξίας από την άποψη της επιστήμης ή της συντήρησης του είδους. Για να κριθεί η εξαιρετική παγκόσμια αξία του, ένα μνημείο πρέπει να κριθεί και ως προς δυο επιπλέον παράγοντες : την αυθεντικότητα και ή την ακεραιότητα του και παράλληλα πρέπει να απολαμβάνει ιδιαίτερης προστασίας και συστημάτων διαχείρισης ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του.
