Η Γλυφάδα του 19ου αιώνα: Όταν η Αττική Ριβιέρα ήταν τσιφλίκι και βοσκοτόπι

Η Γλυφάδα το 1960
in2life

Χρησιμοποιήσαμε τη λέξη «περίπατος» προκειμένου να περιγράψουμε κάτι, που, μερικές δεκαετίες πριν από τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ισοδυναμούσε για τους κατοίκους του κέντρου της Αθήνας με ταξίδι σε έναν σχετικά μακρινό – για την εποχή – παραδεισένιο και παραμυθένιο προορισμό πλάι στη θάλασσα.

Ήταν τότε που η σημερινή καρδιά της Αττικής Ριβιέρας περιγραφόταν, απλώς, ως ένας ξέμακρος, σχεδόν ερημικός τόπος, με ελάχιστους κατοίκους που συνήθως ξεχειμώνιαζαν εκεί με τα κοπάδια τους. Τότε που ένας εύπορος άνθρωπος με το όνομα Κωνσταντίνος Καραπάνος αγόρασε όλη την έκταση της σημερινής Γλυφάδας, για προσωπική και οικογενειακή αξιοποίηση. Εκείνη την εποχή η περιοχή λεγόταν Πυρνάρι  και το πρώτο … μικρόβιο τουριστικής εκμετάλλευσης μπήκε στο μυαλό του Πύρρου Καραπάνου, γιου του … γενάρχη της πρώτης οικογένειας που κατοίκησε στη σημερινή Γλυφάδα.

Με τη μηχανή του χρόνου ταξιδεύουμε ως και τα τέλη του 19ου αιώνα για να συναντήσουμε απλώς ένα αχανές τσιφλίκι. Ο Κωνσταντίνος Καραπάνος έχτισε   δέκα χαμόσπιτα –εκεί όπου σήμερα η πλατεία Χωρικών στην πλατεία Γλυφάδας – κοντά στην θάλασσα και εγκατέστησε στο κτήμα οκτώ οικογένειες κολλήγων σαν μόνιμους πλέον καλλιεργητές .Οι κολίγοι αυτοί με τις οικογένειες τους προέρχονταν από το Κορωπί ,τη Βάρη, τους Τράχωνες αλλά και από την Πλάκα της Αθήνας, και είναι οι πρώτοι μόνιμοι κάτοικοι της νεότερης Γλυφάδας ακριβώς στα 1900.

 Οι κολίγοι λοιπόν αυτοί, ορθόδοξοι Αρβανίτες ,δημιούργησαν με τον κόπο τους αμπέλια και κριθαροσιταροχώραφα στο τσιφλίκι, και ασχολήθηκαν  και με την παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων.

Η Γλυφάδα του 1960
in2life

Tα πράγματα για τη μορφή της Γλυφάδας, μπορούν να τοποθετηθούν στον χώρο ως εξής:

Δέκα χαμόσπιτα στην πλατεία Χωρικών με τα βοηθητικά τους κτίσματα (στάβλοι, πατητήρια, αλώνια, αποθήκες ). Ένα  κτίριο για την επιστασία του γαιοκτήμονα στο ίδιο μέρος. Το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, όπου και σήμερα, το μικρό λιθόκτιστο εκκλησάκι του Αγ. Κωνσταντίνου δίπλα στο σημερινό Δημαρχείο, το ταβερνάκι και το πανδοχείο του Αντωνόπουλου και αυτό δίπλα στο σημερινό Δημαρχείο- που χρησίμευε ως τόπος αναπαύσεως και αναψυχής για τους Αθηναίους κυνηγούς και ψαράδες, μιας και η Γλυφάδα με την άγρια φύση της, τα δάση της και τις ρεματιές της, τα σχοίνα της και τη θάλασσα  της ήταν ο ιδανικός τόπος για κυνήγι και ψάρεμα.

Σταδιακά η οικογένεια Καραπάνου μοίρασε κομμάτια της περιοχής και σε κάποιους άλλους εύπορους αγοραστές. Ο γιατρός Κωνσταντίνος Βάος, ο βιομήχανος Δημήτριος Ζαμάνος , ο δικηγόρος Ιωάννης Ζέπος και   ο υπάλληλος της εταιρίας δημοσίων προσόδων Νικόλαος Γιαρμενίτης , ήταν οι επόμενοι επενδυτές της περιοχής που σιγά – σιγά απέκτησε φήμη κορυφαίου παραθεριστικού κέντρου για τους εύπορους κατοίκους της… μακρινής Αθήνας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, η παραλία της Γλυφάδας ήταν ένας κατάφυτος τόπος από πεύκα.

Το όνομά “Γλυφάδα” προέρχεται από τα πηγάδια της περιοχής που είχαν γλυφό νερό

Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Αιξωνή και ήταν γνωστή για την αιξωνική τρίγλη (μπαρμπούνι). Το μόνο κτίριο που δέσποζε ήταν ένα εξοχικό κέντρο που χρησίμευε και ως πανδοχείο για τους κυνηγούς, που ήταν οι κύριοι επισκέπτες της περιοχής εκείνη την περίοδο. Το εξοχικό εκείνο κέντρο λεγόταν «Τρουβίλ»..

Τα χρόνια πέρασαν… Τα πράγματα άλλαξαν … Το «τσιφλίκι» του Καραπάνου δεν υπάρχει πια – κι ένας από τους πιο μαγευτικούς προορισμούς στην Ευρώπη έχει πάρει τη θέση του. Είναι πολλά τα πρόσωπα και οι καταστάσεις που 'χουν ζωντανό ιστορικό χνάρι εδώ. Από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Αριστοτέλη Ωνάση, την Έλλη Λαμπέτη, το Χατζηδάκι, το Χορν, τον Τσώρτσιλ  και τη Τζάκι Κένεντι, ως τους κατατρεγμένους πρόσφυγες της Μικρασιατικής τραγωδίας που ξανάχτισαν λαμπρή προκοπή εδώ , όλοι συνέβαλαν στη μαγική περιπέτεια της σημερινής Αττικής Ριβιέρας στον ιστορικό χρόνο.

Η πλατεία Γλυφάδας το 1960
nou-pou

Κι είναι και κάποιοι «θησαυροφύλακες» της ιστορίας της Γλυφάδας,  από δυο από τους οποίους δανείστηκε πολύτιμο υλικό τούτο το σημείωμα. Ο δικηγόρος Θωμάς Δρίκος που διέσωσε στοιχεία και εικόνες, μιας ξεχωριστής ιστορικής διαδρομής,  με συγκλονιστική επιμέλεια και ο πολύ καλός συνάδελφος Ηλίας Χρηστέας που πασχίζει με ζηλευτή μεθοδολογία καταγράφοντας, θαρρείς λεπτό προς λεπτό την ιστορία της πόλης, δεν υπήρξαν μόνον πηγές πληροφόρησης, αλλά κι έμπνευσης για αυτές τις αράδες.  

Περισσότερα σε Ειδήσεις