Οι γεννήσεις με καισαρικές αυξάνονται τις τελευταίες δεκαετίες σε όλο τον κόσμο. Τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) δείχνουν ότι τα ποσοστά των γεννήσεων με καισαρική (αριθμός τοκετών με καισαρική ανά 100 γεννήσεις) έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί ανάμεσα στο 1990 και το 2015 (από το 6,7% το 1990 στο 19,1% το 2015), με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να καταγράφεται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη μας.
Τα ποσοστά των καισαρικών στην Ελλάδα είναι υπερβολικά, πόσο μάλλον με δεδομένο ότι στη χώρα μας η μέση ηλικία στη γέννηση δεν είναι πολύ υψηλότερη από τις υπόλοιπες χώρες και το ποσοστό των προερχόμενων από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή γεννήσεων, αν και σχετικά υψηλό, δεν είναι υψηλότερο από τις 28 χώρες του ΟΟΣΑ, όπου τα ποσοστά των καισαρικών είναι μικρότερα του 35%.
Οι καισαρικές στην Ελλάδα και στις άλλες ανεπτυγμένες χώρες
Με βάση πρόσφατες εκτιμήσεις, τα ποσοστά των καισαρικών στις 150 περίπου χώρες για τις οποίες διαθέτουμε δεδομένα κυμαίνονται από 1% έως 58%. Οι διαφορές ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες είναι φυσικά πολύ μικρότερες. Τα ποσοστά αυτά κυμαίνονται, π.χ. στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, το 2017 ανάμεσα στο 53% (Τουρκία, μέγιστο) και το 15% (ελάχιστο, Ισραήλ), με έναν μέσο όρο στις 34 χώρες του Οργανισμού αυτόν της τάξης του 28% (Σχήμα 1). Οι διαφορές αυτές οφείλονται κατά τον ΟΟΣΑ σε πλήθος παραγόντων, όπως τα διαφοροποιημένα οικονομικά κίνητρα, η αντιμετώπιση της αστικής ευθύνης των μαιευτήρων, οι διαφορές στον αριθμό και την εκπαίδευση των μαιών και των νοσηλευτών, το ποσοστό των τοκετών σε ιδιωτικά νοσοκομεία κ.ο.κ.
Στη χώρα μας δεν διαθέταμε μέχρι και το 2018 δεδομένα και η Ελλάδα ήταν απούσα στις υφιστάμενες βάσεις δεδομένων του Π.Ο.Υ. και του ΟΟΣΑ. Το 2019 όμως, πρώτη φορά, η ΕΛΣΤΑΤ συνέλεξε στοιχεία, τα οποία και μας παραχώρησε πρόσφατα. Με βάση αυτά, σε 1.000 γεννήσεις το 2019, οι 531 έγιναν με καισαρική, οι 417 προήλθαν από φυσιολογικό τοκετό, ενώ για 52 εξ αυτών δεν διαθέτουμε την πληροφορία. Αν όμως θεωρήσουμε ότι ένα τμήμα των μη δηλωθέντων δεν προήλθε από φυσιολογικό τοκετό, δυνάμεθα βάσιμα να συμπεράνουμε ότι, σε 1.000 τοκετούς, οι με καισαρική εγγίζουν τους 550 (διπλάσιοι σχεδόν από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ), θέτοντας τη χώρα μας στην πρώτη θέση ανάμεσα στις 35 χώρες-μέλη του Οργανισμού αυτού και στις 10 υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως.
Μεγάλο μέρος των καισαρικών δεν οφείλεται σε ιατρικούς λόγους
To kedenews επικοινώνησε με τον καθηγητή Δημογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Βύρωνα Κοτζαμάνη, ο οποίος ανέλυσε τα στατιστικά στοιχεία πρόσφατης έρευνας της ΕΛΣΤΑΤ για τις καισαρικές στην Ελλάδα: «Στη χώρα μας έγινε για πρώτη φορά μια έρευνα μέσα από τη Στατιστική Υπηρεσία το 2019 για τις κανονικές γεννήσεις και τις καισαρικές. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι παραπάνω από τις μισές γυναίκες στη χώρα μας γεννάνε με καισαρικές. Επομένως η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ και βρίσκεται μέσα στις 10 χώρες του πλανήτη σε ό,τι αφορά τον αριθμό των καισαρικών. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός αυτών των καισαρικών που δεν οφείλονται σε ιατρικούς λόγους».
Ο καθηγητής ανέφερε επίσης: «Ο Π.Ο.Υ. αναφέρει ότι ένα 15-20% των καισαρικών δεν γίνεται για ιατρικούς λόγους. Με βάση και τον Π.Ο.Υ. και τη Διεθνή Ένωση Γυναικολόγων, αναφέρεται ότι η υπερβολική χρήση των καισαρικών που δεν γίνεται για ιατρικούς λόγους δεν έχει ουδέτερο πρόσημο. Στη χώρα μας υπάρχει πανδημία τέτοιων επεμβάσεων, που την κατατάσσει στο top του πλανήτη. Οι μισές από αυτές τις επεμβάσεις που γίνονται στην Ελλάδα δεν αιτιολογούνται από ιατρικούς λόγους, αλλά για άλλους λόγους. Ένα σημαντικό θέμα είναι ο ρόλος που παίζουν κάποιοι γυναικολόγοι - μαιευτήρες, οι οποίοι ωθούν τις γυναίκες στην καισαρική, και συνδράμει σε αυτό το γεγονός ότι η χειρουργική αυτή επέμβαση δεν έχει πόνο και πολλές γυναίκες θα προτιμούσαν να γεννήσουν χωρίς κανέναν πόνο. Μια καισαρική επίσης δεν κοστίζει όπως μια απλή γέννηση και το σύνολο σχεδόν της γέννησης που καλύπτονται από το Ε.Σ.Υ. Από τη στιγμή που έχουμε δύο διαφορετικές τιμές στους τρόπους γέννησης είναι προφανές ότι κοστίζουν αναιτίως περισσότερα χρήματα οι καισαρικές, και πολλές από αυτές χωρίς κανέναν λόγο, στο Ε.Σ.Υ. Εκτός αν έχουμε τη δυνατότητα για σπατάλη πόρων. Χώρες που είδαν την αύξηση των καισαρικών όχι στο 50%, αλλά στο 15-20%, πήραν μέτρα. Εμείς δεν κάνουμε τίποτα, απλώς διαπιστώνουμε στατιστικά τα γεγονότα».
