Σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από την 1η Ιανουαρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 προβλέπεται να έχουν καταβληθεί συνολικά 3,8 δισ. ευρώ σε αγρότες και κτηνοτρόφους, προερχόμενα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τον Κρατικό Προϋπολογισμό και τον ΕΛΓΑ.
Μέχρι σήμερα, όπως επισημαίνεται, έχουν ήδη δοθεί 2,6 δισ. ευρώ, ενώ μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου αναμένεται να καταβληθούν επιπλέον 1,2 δισ. ευρώ.
Πρόσκληση Σε Διάλογο – Τι Λέει Η Κυβέρνηση
Σύμφωνα με το πολιτικό ρεπορτάζ της ΕΡΤ, η κυβέρνηση δηλώνει ότι συνεχίζει να καλεί σε διάλογο τους εκπροσώπους του πρωτογενούς τομέα, «συντεταγμένα, οργανωμένα και με ενιαία αιτήματα».
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι, εφόσον συγκροτηθεί άμεσα μια σαφής αντιπροσωπεία εκπροσώπων των αγροτών, είναι ανοικτό το ενδεχόμενο συνάντησης σε ανώτατο επίπεδο, κάτι που αφορά και το Μέγαρο Μαξίμου.
Πώς Κατανέμονται Τα 3,8 Δισ. – Οι Πληρωμές Του ΟΠΕΚΕΠΕ
Στο ενημερωτικό σημείωμα του ΥΠΑΑΤ αποτυπώνονται αναλυτικά οι ροές χρηματοδότησης:
1. Ευρωπαϊκά Προγράμματα (ΚΑΠ) Μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ
1ος Πυλώνας (ΕΓΤΕ) – Άμεσες ενισχύσεις:
-
Πληρωμές ύψους 1.685.910.000 ευρώ
(βασική ενίσχυση, αναδιανεμητική, συνδεδεμένες, νεοι γεωργοί κ.λπ.)
2ος Πυλώνας (ΕΓΤΑΑ) – Αγροτική ανάπτυξη:
-
Πληρωμές ύψους 1.533.900.000 ευρώ
(αγροπεριβαλλοντικά, βιολογική γεωργία–κτηνοτροφία, σχέδια βελτίωσης, LEADER κ.ά.)
-
Μικρά Νησιά Αιγαίου:
-
Πληρωμές ύψους 30,17 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο ειδικού καθεστώτος στήριξης.
-
-
Ενισχύσεις de minimis:
-
Συνολικό ποσό 72,25 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτούμενο από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, για στοχευμένες ενισχύσεις συγκεκριμένων κλάδων (π.χ. οπωροκηπευτικά, αιγοπρόβατα, ελαιόλαδο, ανάλογα με τις αποφάσεις κάθε έτους).
-
Στήριξη Από Τον Κρατικό Προϋπολογισμό – Ευλογιά & Κτηνοτροφία
Για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ευλογιάς και τη στήριξη των κτηνοτρόφων, μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί:
93 εκατ. ευρώ από τον Κρατικό Προϋπολογισμό
-
Καλύπτουν:
-
θανατώσεις ζώων,
-
κόστος ζωοτροφών.
-
Στο επόμενο στάδιο προβλέπεται να καταβληθούν επιπλέον:
92 εκατ. ευρώ
-
Για:
-
θανατώσεις ζώων,
-
κόστος ζωοτροφών,
-
αποζημίωση χαμένου εισοδήματος.
-
Επιστροφή ΕΦΚ Στο Αγροτικό Πετρέλαιο
Κεντρικό σημείο των αγροτικών αιτημάτων είναι το κόστος ενέργειας και ειδικά το πετρέλαιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία:
- Μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί πάνω από 56 εκατ. ευρώ για την επιστροφή ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο.
- Μέχρι το τέλος του έτους θα καταβληθούν επιπλέον 28 εκατ. ευρώ,σε συνέχεια της απόφασης του πρωθυπουργού για αύξηση κατά 50% του διαθέσιμου ποσού επιστροφής.
Από την 1/1/2025 εφαρμόζεται νέο σύστημα βάσει τιμολογίων, με δυνατότητα επιστροφής έως και 100% των ανώτατων ορίων ανά καλλιέργεια, ενώ πλέον έχει ανακοινωθεί αύξηση στο 150% των ανώτατων ορίων για το 2025, με αναδρομική ισχύ για όλο το έτος.
Πληρωμές Από Τον ΕΛΓΑ – Αποζημιώσεις Για Ζημιές & Καταστροφές
Σύμφωνα με το ΥΠΑΑΤ:
Ο ΕΛΓΑ έχει ήδη πιστώσει στους λογαριασμούς των αγροτών:
-
175,5 εκατ. ευρώ συνολικά
-
143,5 εκατ. ευρώ από ΕΛΓΑ
-
32 εκατ. ευρώ από ΚΟΕ (κρατικές οικονομικές ενισχύσεις).
-
Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να καταβάλει επιπλέον:
-
155 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων:
-
120 εκατ. ευρώ: προκαταβολή αποζημιώσεων ζημιών 2020–2025,
-
35 εκατ. ευρώ: για αποκατάσταση φυτικού κεφαλαίου από τη θεομηνία Daniel.
-
Πληρωμές Που Εκκρεμούν Μέχρι Το Τέλος Δεκεμβρίου
Στο ενημερωτικό σημείωμα αναφέρεται ότι, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, αναμένονται συγκεκριμένες στοχευμένες πληρωμές:
Εξόφληση Βασικής Ενίσχυσης
Αναδιανεμητική Ενίσχυση
Ενίσχυση Γεωργών Νεαρής Ηλικίας (πρόγραμμα “young farmers”)
Πληρωμή κτηνοτρόφων σε πέντε νομούς, με κατανομή βοσκοτόπων στη βάση παραγωγικών κριτηρίων
Ενισχύσεις de minimis για:
φερτά υλικά,
ζωοτροφές.
Εξισωτική Ενίσχυση 2025
Βιολογική Γεωργία 2024
Επενδυτικές Δαπάνες Υπαίθρου
Λοιπές εκκρεμότητες Πυλώνα ΙΙ (αγροτική ανάπτυξη) για το έτος 2024.
Τα Μόνιμα Μέτρα Ενίσχυσης Που Ισχύουν Για Τους Αγρότες
Εκτός από τις ετήσιες πληρωμές και τις έκτακτες ενισχύσεις λόγω φυσικών καταστροφών, COVID ή ενεργειακής κρίσης, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων παραθέτει μια σειρά μόνιμων φορολογικών και ενεργειακών μέτρων που επηρεάζουν θετικά το αγροτικό εισόδημα.
Μειώσεις Φόρων & Ειδικές Ρυθμίσεις
- Μείωση ΦΠΑ στις ζωοτροφές
Από 13% σε 6% (από το 2021).
- Μείωση ΦΠΑ στα λιπάσματα
Από 13% σε 6% (από το 2022).
- Μείωση ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα
Από 24% σε 13% (από το 2023).
- Μείωση φόρου εισοδήματος:
- Φόρος νομικών προσώπων από 28% σε 22% (2020–2022).
- Εισαγωγικός συντελεστής για φυσικά πρόσωπα 9%, με αυξημένο αφορολόγητο για κάθε τέκνο.
- Μείωση προκαταβολής φόρου εισοδήματος:
- Φυσικά πρόσωπα: από 100% σε 55%
- Νομικά πρόσωπα: από 100% σε 80% (από το 2021).
- Κατάργηση Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης εισοδήματος από το 2021.
- Αναστολή και στη συνέχεια μονιμοποίηση της μη καταβολής τέλους επιτηδεύματος για:
- κατά κύριο επάγγελμα αγρότες του κανονικού καθεστώτος,
- αλιείς παράκτιας αλιείας που εκμεταλλεύονται σκάφη έως 12 μέτρα.
Κίνητρα Για Συνεταιρισμούς & Συμβολαιακή Γεωργία
Μείωση 50% του φόρου εισοδήματος
για κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που διαθέτουν τα προϊόντα τους:
-
μέσω αγροτικών συνεταιρισμών, ή
-
μέσω συμβολαιακής γεωργίας.
Το μέτρο ισχύει από το φορολογικό έτος 2022 και στοχεύει στην ενίσχυση συλλογικών σχημάτων, βελτιώνοντας τη διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών και την πρόσβασή τους στην αγορά.
Το Τιμολόγιο «ΓΑΙΑ» Για Το Αγροτικό Ρεύμα
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο τιμολόγιο «ΓΑΙΑ», που θεσμοθετήθηκε τον Απρίλιο του 2024 ως ειδικό τιμολόγιο αγροτικού ρεύματος:
Για τα πρώτα δύο χρόνια εφαρμογής (σύνολο κατανάλωσης):
9,3 λεπτά/kWh
για κατόχους αγροτικών συνδέσεων που:
- ανήκουν σε συνεργατικά σχήματα ή
- ασκούν συμβολαιακή γεωργία,
χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές.
9,8 λεπτά/kWh
για λοιπούς αγρότες χωρίς ληξιπρόθεσμες οφειλές.
- 10,5 λεπτά/kWh
για αγρότες σε συνεταιρισμούς/συμβολαιακή με ληξιπρόθεσμες οφειλές.
- 11 λεπτά/kWh
για λοιπούς κατόχους αγροτικού ρεύματος με ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Για τα επόμενα 8 έτη:
- Για το 1/3 της κατανάλωσης, η τιμή είναι ενιαία: 9 λεπτά/kWh.
- Για τα 2/3 της κατανάλωσης, οι αγρότες επιλέγουν ελεύθερα πάροχο στην αγορά.
Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι αγρότες εντάχθηκαν αυτόματα στο «ΓΑΙΑ» από 1/8/2024, άρα η διετία με τις ευνοϊκές τιμές λήγει στις 31/7/2026.
Γενικά Μέτρα Που Καταλαμβάνουν Και Τους Αγρότες
Εκτός των καθαρά αγροτικών μέτρων, υπάρχουν και οριζόντιες πολιτικές που επηρεάζουν και τον αγροτικό κόσμο:
- Μείωση ΕΝΦΙΑ:
- Μεσοσταθμικά κατά 35% (2019 & 2022).
- Σταδιακή κατάργηση ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς:
- έως 1.500 κατοίκους (και 1.700 σε Έβρο, Δυτική Μακεδονία & παραμεθόριες περιοχές).
- 50% μείωση το 2026, πλήρης κατάργηση το 2027.
- Αναμόρφωση κλίμακας φόρου εισοδήματος
- από το φορολογικό έτος 2026, με έμφαση:
- στις οικογένειες με παιδιά,
- στους νέους.
- Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 5,4 μονάδες (2020–2024).
Τι Σημαίνουν Όλα Αυτά Για Τους Αγρότες
Συνολικά, η κυβέρνηση προβάλλει τις πληρωμές ύψους 3,8 δισ. ευρώ και το πακέτο φορολογικών–ενεργειακών ρυθμίσεων ως ισχυρό πλέγμα στήριξης του πρωτογενούς τομέα. Από την πλευρά τους, όμως, οι αγρότες τονίζουν ότι, παρά τις ενισχύσεις, το κόστος παραγωγής (ρεύμα, πετρέλαιο, ζωοτροφές) και οι απώλειες εισοδήματος από ακραία καιρικά φαινόμενα, ευλογιά και στρεβλώσεις στην αγορά, συνεχίζουν να καθιστούν τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων οριακή.
Γι’ αυτό και το επόμενο διάστημα, το ερώτημα δεν θα είναι μόνο «πόσα χρήματα δίνονται», αλλά αν οι ενισχύσεις και τα μόνιμα μέτρα αντιστοιχούν πραγματικά στο μέγεθος των ζημιών και του αυξημένου κόστους, ώστε να σταματήσει η ερήμωση της υπαίθρου και να διασφαλιστεί το μέλλον του ελληνικού αγροτικού κόσμου.
