Η προσπάθεια δημιουργίας Πανεπιστημιακής Αστυνομίας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο κατεδάφισης όλων των κατακτήσεων των κινημάτων από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα (8ωρο, δικαιώματα των γυναικών, πολιτογράφηση των μεταναστών κλπ). Η προσπάθεια επιστροφής στη δεκαετία του 1950, που αποτελεί το στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης, έχει ως βασικό άξονα την διάλυση των πανεπιστημίων ως χώρων ελεύθερης σκέψης και ανταλλαγής ιδεών και το τσάκισμα του φοιτητικού και νεολαιίστικου κινήματος. Αν τη δεκαετία του 1950 τον ρόλο αυτό τον έπαιζε το φοιτητικό της Ασφάλειας και η ΕΚΟΦ, η κυβέρνηση φιλοδοξεί ότι η Πανεπιστημιακή Αστυνομία θα καταφέρει να παίξει αυτό το ρόλο στην τωρινή συγκυρία.
Το γεγονός ότι η αστυνομική καταστολή έχει καταλήξει να είναι η μοναδική απάντηση της κυβέρνησης σε οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζει δεν αντικατοπτρίζει μόνο την ιδεολογία της, αλλά αντανακλά και την πολιτική της αδυναμία να επιβάλει την πολιτική της κερδίζοντας τη συναίνεση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων. Η θεσμοθέτηση Πανεπιστημιακής Αστυνομίας γνώρισε εξαρχής τη μαζική αντίδραση τόσο των φοιτητών, όσο και των καθηγητών και των άλλων εργαζομένων στα πανεπιστήμια.
Η στάση των πανεπιστημιακών
Παρά το γεγονός ότι τα πανεπιστήμια παραμένουν επί της ουσίας κλειστά για παραπάνω από ενάμιση χρόνο, κάτι που καθιστά τις συλλογικές διαδικασίες, όπως οι συνελεύσεις, από δύσκολες έως αδύνατες, η μαζικότητα των διαδηλώσεων ενάντια στην Πανεπιστημιακή Αστυνομία, και μάλιστα σε συνθήκες κορωνοϊού και έντονης καταστολής, δείχνει ξεκάθαρα πόσο αδύναμη είναι η πολιτική θέση της κυβέρνησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πρωτοβουλίες που δημιουργήθηκαν από πανεπιστημιακούς ενάντια στην αστυνομία, που περιλαμβάνουν όχι μόνο τον οργανωμένο κόσμο της Αριστεράς, που τάχθηκε εξαρχής ενάντια στα μέτρα, αλλά και σημαντικά τμήματα καθηγητών με άλλους πολιτικούς προσανατολισμούς, που αντιλαμβάνονται πόσο καταστροφική θα είναι μια τέτοια εξέλιξη. Τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης είναι ένα ξεκάθαρη αποτύπωση του τι θα σημαίνει η δημιουργία αστυνομίας στα πανεπιστήμια.
Καθημερινή πραγματικότητα η αστυνομική βία
Η αστυνομική βία δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο με σπάνιες εξάρσεις: είναι πλέον μια καθημερινή πραγματικότητα που δεν αφορά μόνο κάποια υποτίθεται μικρά τμήματα της Αριστεράς και του αναρχικού χώρου, ή τους μετανάστες, αλλά οποιονδήποτε απλά τυχαίνει να βρίσκεται σε ένα δημόσιο χώρο τη «λάθος» στιγμή. Το μίσος μεγάλης μερίδας των αστυνομικών προς οτιδήποτε νεολαιίστικο και η ασυδοσία που έχει δώσει στην αστυνομική βία η κυβέρνηση προμηνύουν το τι θα συμβεί στα πανεπιστήμια αν ιδρυθεί Πανεπιστημιακή Αστυνομία: ο ξυλοδαρμός των φοιτητών και των εργαζομένων και ο χαφιεδισμός για οποιαδήποτε δραστηριότητα ή διαδικασία δεν συνάδει με τις αντιλήψεις της αστυνομίας θα αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα.
Τα πεπραγμένα των τελευταίων μηνών, με την αστυνομία να ζητάει ανοιχτά από πρυτανικές αρχές τα στοιχεία αγωνιστών του φοιτητικού κινήματος και μελών των φοιτητικών συλλόγων είναι ενδεικτικά.
Ταυτόχρονα, όμως, τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης δείχνουν τον τρόπο αντιμετώπισης της κυβερνητικής πολιτικής. Η μαζική αντίδραση του κόσμου στην καταστολή και η συμμετοχή στα συλλαλητήρια ανάγκασαν την κυβέρνηση να οπισθοχωρήσει. Τα δημοσιεύματα που κυκλοφορούν για αναστολή εφαρμογής του μέτρου στο άμεσο μέλλον εκφράζουν τον φόβο της κυβέρνησης ότι η Πανεπιστημιακή Αστυνομία μπορεί να τροφοδοτήσει ένα τσουνάμι αντιδράσεων που θα αδυνατεί να ελέγξει. Είναι ένας φόβος που οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι στα πανεπιστήμια μπορούν να μετατρέψουν σε πραγματικότητα, συνεχίζοντας το νήμα των μαζικών κινητοποιήσεων του προηγούμενου διαστήματος.
- Ο Κώστας Βλασόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
